Nhượng quyền mô hình giáo dục kỹ năng sống, giáo dục STEM tại Việt Nam

Những năm gần đây, do nhu cầu ngày càng cao của thị trường, mô hình giáo dục kỹ năng sống, giáo dục STEM ngoài giờ chính khoá cho học sinh bắt đầu phát triển mạnh. Tuy nhiên, hình thức nhượng quyền kinh doanh mô hình này tại Việt Nam chưa phổ biến.

Thế nào là nhượng quyền kinh doanh?

Nhượng quyền kinh doanh (franchise) được hiểu là việc cho phép một tổ chức hoặc cá nhân (bên nhận nhượng quyền, franchisee) kinh doanh một sản phẩm, dịch vụ, một mô hình kinh doanh theo hình thức và phương pháp kinh doanh đã có trên thị trường của bên nhượng quyền (franchisor) tại một địa điểm cụ thể trong một thời hạn nhất định theo thoả thuận.

Bên nhượng quyền sẽ cung cấp sản phẩm, dịch vụ, mô hình hoạt động, công thức và phương pháp kinh doanh cho bên nhượng quyền. Bên nhượng quyền có nghĩa vụ trả chi phí nhượng quyền. Chi phí nhượng quyền có thể là một số tiền cụ thể hoặc tính theo phần trăm doanh thu từ kinh doanh sản phẩm, dịch vụ.

Những loại hình nhượng quyền phổ biến hiện nay gồm: Nhượng quyền kinh doanh toàn diện, nhượng quyền kinh doanh không toàn diện, nhượng quyền có tham gia quản lý, nhượng quyền có tham gia đầu tư vốn.

Một số ưu điểm của hình thức kinh doanh nhượng quyền

Giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro

Một sản phẩm, dịch vụ được nhượng quyền đã được “đóng gói”, được kinh doanh và đạt được những thành công nhất định. Hầu hết những doanh nghiệp vừa và nhỏ mới khởi nghiệp thất bại là do quản lý yếu kém. Vì vậy, việc lựa chọn phương án kinh doanh dựa trên hình thức nhượng quyền sẽ ít rủi ro hơn. Về bản chất, có thể hiểu, được nhượng quyền kinh doanh không chỉ được chuyển giao các sản phẩm, dịch vụ có thương hiệu, uy tín mà còn được chuyển giao mô hình kinh doanh, bí quyết kinh doanh, bí quyết quản trị của một tổ chức đã thành công trên thị trường.

Giảm chi phí đầu tư

Chi phí mà cá nhân hoặc tổ chức bỏ ra để được nhượng quyền kinh doanh một sản phẩm, dịch vụ đã được nghiên cứu, xây dựng và phát triển một cách chuyên nghiệp bởi một tổ chức có uy tín chắc chắn thấp hơn  nhiều so với chi phí mà cá nhân, tổ chức đó đầu tư để tự xây dựng một sản phẩm, dịch vụ tương đương.

Được khách hàng dễ dàng nhận biết

Bạn sẽ không cần mất nhiều thời gian và công sức để xây dựng thương hiệu sản phẩm, dịch vụ từ đầu. Việc xây dựng và phát triển thương hiệu đã được bên nhượng quyền làm từ trước đó. Khách hàng thường có thói quen lựa chọn những sản phẩm, dịch vụ phổ biến mà họ đã biết đến hoặc sản phẩm, dịch vụ do các tổ chức có uy tín cung cấp. Hiếm khi khách hàng lựa chọn những sản phẩm, dịch vụ mà họ không biết đến hoặc những sản phẩm, dịch vụ mới. Ví dụ: Một học sinh giỏi sắp tốt nghiệp THPT muốn theo học ngành Quan hệ quốc tế thông thường sẽ lựa chọn đăng ký vào Học viện Ngoại giao thay vì lựa chọn đăng ký vào một trường đại học mới thành lập có chuyên ngành này tại Việt Nam.

Ngoài ra, còn phải kể đến các lợi ích khác mà bên nhượng quyền được hưởng như: Sản phẩm, dịch vụ và hệ thống họat động được chuẩn hóa; bên nhượng quyền được đào tạo, huấn luyện về quản lý và kinh doanh, bên được nhượng quyền hưởng lợi từ các chương trình quảng bá sản phẩm, dịch vụ của bên nhượng quyền…

Nhượng quyền mô hình giáo dục kỹ năng sống và giáo dục STEM cho học sinh tại Việt Nam

Tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống và giáo dục STEM cho học sinh

Trước đây phụ huynh không chú trọng đầu tư cho con tham gia các khoá học phát triển kỹ năng sống bởi phần đa các bậc cha mẹ đều cho rằng chỉ cần để con phát triển một cách tự nhiên là được, và rằng học ngoại ngữ, các môn thể chất, nghệ thuật quan trọng hơn… Những năm gần đây, suy nghĩ này đã thay đổi. Nhiều phụ huynh nhận ra rằng, nếu một đứa trẻ được giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống đúng cách từ sớm không chỉ có khả năng học tập tốt hơn mà còn tự tin và biết cách ứng phó, đương đầu với những khó khăn và thách thức trong trường học và cuộc sống. Kỹ năng sống cũng giúp học sinh biến kiến thức thành những hành động cụ thể, những thói quen lành mạnh và phòng tránh được những thói quen xấu dễ mắc phải trong môi trường sống hiện đại.

Giáo dục STEM cũng ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam. Giáo dục STEM rèn luyện cho các em học sinh khả năng vận dụng kiến thức liên môn và các kỹ năng để giải quyết những vấn đề trong đời sống thực. Học sinh học theo mô hình dự án, trong mỗi dự án học sinh đều được thực hành, được sáng tạo sản phẩm. Giáo dục STEM không chỉ giúp định hướng nghề nghiệp sớm cho học sinh mà còn vun đắp cho các em ý thức bảo vệ môi trường sống, biết quan tâm đến các vấn đề của địa phương và toàn cầu với tư cách là những công dân tương lai.

Nhu cầu ngày càng cao

Theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh, đến năm 2019, trên địa bàn thành phố có trên 90 cơ sở, trung tâm dạy kỹ năng sống cho trẻ.

Giai đoạn từ 2010 đến 2015, các cơ sở giáo dục kỹ năng sống chủ yếu được mở tại các thành phố trực thuộc trung ương. Những năm gần đây, các trung tâm bồi dưỡng kỹ năng sống, trung tâm giáo dục STEM bắt đầu có dấu hiệu nở rộ tại các tỉnh thành khác trên khắp cả nước để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của phụ huynh và học sinh.

Nhượng quyền mô hình giáo dục kỹ năng sống và STEM cho học sinh tại Việt Nam

Hình thức nhượng quyền mô hình giáo dục kỹ năng sống và STEM cho học sinh tại Việt Nam còn rất hạn chế.

Chỉ có một số rất ít tổ chức giáo dục tại Việt Nam lựa chọn mua nhượng quyền các chương trình làm giàu kiến thức và phát triển kỹ năng cho học sinh từ các tổ chức nhượng quyền nước ngoài. Điều đáng buồn là, phần lớn các cơ sở giáo dục này gặp không ít khó khăn do chưa tìm được “công thức” tuyển sinh phù hợp, phí phải trả cho đối tác nhượng quyền nước ngoài cao trong khi doanh thu chưa đáp ứng được kỳ vọng…

Thực tế cho thấy rằng, không phải mô hình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh nào thành công ở các quốc gia có nền giáo dục phát triển cũng có thể thành công tại Việt Nam. Để có thể triển khai thành công, một mô hình giáo dục kỹ năng sống ngoài việc đảm bảo các yêu cầu về chuyên môn, chất lượng giáo dục còn phải đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường và phù hợp với bối cảnh kinh tế xã hội, đặc điểm văn hóa, trình độ phát triển của mỗi quốc gia.

Nhiều cơ sở, trung tâm giáo dục kỹ năng sống và STEM cho học sinh tại Việt Nam lựa chọn theo hướng tự xây dựng nội dung chương trình, khoá học. Một số khác mua lại giáo trình có sẵn của một số tổ chức, cá nhân trong nước. Việc chưa chú trọng đầu tư đúng mức cho công tác nghiên cứu, xây dựng và phát triển chương trình giáo dục dẫn đến việc một số cơ sở, trung tâm giáo dục này gặp khó khăn và thách thức trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Rõ ràng, một chương trình giáo dục muốn thành công phải được đặt trong tổng thể của mô hình giáo dục đó và có sự gắn kết chặt chẽ với các tiêu chuẩn và mục tiêu quản trị, kinh doanh, vận hành của tổ chức.

Đặc điểm của một mô hình nhượng quyền giáo dục kỹ năng sống và STEM hiệu quả

Tổ chức nhượng quyền có uy tín và kinh nghiệm. Một đối tác nhượng quyền có uy tín và kinh nghiệm sẽ chia sẻ cho bạn không chỉ bài học thành công mà quan trọng hơn là những bài học thất bại để bạn tránh đi vào “vết xe đổ”, tránh mất thời gian, công sức và tiền bạc một cách vô ích. Ông Nguyễn Trường Giang (Giám đốc Trung tâm tư vấn giáo dục EDC, người có gần 20 năm kinh nghiệm hợp tác quốc tế, đầu tư và quản trị mô hình hệ thống các trung tâm đào tạo CNTT, giáo dục Kỹ năng sống, giáo dục STEM cho học sinh, sinh viên theo mô hình nhượng quyền tại Việt Nam) cho rằng các nhà đầu tư lĩnh vực giáo dục kỹ năng sống, giáo dục STEM cho học sinh nên lựa chọn đối tác nhượng quyền đã có kinh nghiệm thực tế triển khai thành công mô hình này thay vì lựa chọn đối tác nhượng quyền chưa hoặc có ít kinh nghiệm kinh doanh.

Mô hình nhượng quyền toàn diện. Theo mô hình này, bên được nhượng quyền không chỉ được chuyển giao chương trình giáo dục mà còn được chuyển giao và hướng dẫn một mô hình kinh doanh tổng thể, bí quyết kinh doanh và vận hành tổ chức; được đối tác nhượng quyền đào tạo toàn diện theo quy trình cho đội ngũ quản lý và nhân viên các bộ phận.

Chương trình giáo dục phải đảm bảo chất lượng giáo dục, phù hợp với mục tiêu giáo dục, đối tượng giáo dục cũng như yêu cầu đổi mới của giáo dục và đào tạo hiện nay.

Chương trình giáo dục phải đáp ứng được nhu cầu thực tế của thị trường. Nói một cách cụ thể hơn, mục tiêu của chương trình phải đáp ứng được yêu cầu thực tế của phụ huynh và học sinh Việt Nam. Chỉ như vậy, cơ sở hoặc trung tâm giáo dục kỹ năng sống, giáo dục STEM mới có thể thành công trong công tác tuyển sinh.

Mộc Miên

Nhượng quyền Chương trình Kỹ năng sống thành công nhất Việt Nam